بازاریابی محدود یا در اصطلاح بین المللی Close Range Marketing، یکی از انواع بازاریابی است که به آن بازاریابی از نوع نزدیک نیز می گویند. این نوع بازاریابی به عنوان بازاریابی مجاورتی یا بازاریابی در محیط نزدیک و همچنین بازاریابی فرا محیطی یا hyper local نیز شناخته می شود.
کسب و کارها در دنیای امروز به سوی استفاده از فناوری های جدید برای تحت تاثیر قرار دادن مشتریان حرکت کرده اند و بازاریابی دیجیتال الگوی غالب روش های بازاریابی در عصر حاضر است و بازاریابی محدود یا مجاورتی به عنوان یکی از روش های بازاریابی دیجیتال از اهمیت بالایی برخوردار است. امروزه و با رشد فزاینده تلفن های هوشمند، میتوان از طریق وای فای یا بلوتوث، جهت ارسال یک پیام تبلیغاتی مشخص، یا ارسال کوپن تخفیف برای کسانی که از محدوده وای فای یا بلوتوث ما عبور می کنند، استفاده کرد.
مشاوره بازاریابی دیجیتال میخوام!(رایگان)
بازاریابی محدود یا بازاریابی محیطی چگونه انجام می شود؟
فروشگاه ها و شرکت های مختلف از این برای ارسال تخفیف ویژه کالاها یا خدمات خاص، به مشتریان پیام کوتاه ارسال می کنند. اگر با پاسخ مثبت آنها رو به رو شوند، یعنی به شرکت یا فروشگاه اجازه می دهند پیام های بیشتری را با پیشنهادات ویژه ارسال کند و این روند می تواند به عنوان یک ارتباط طولانی و قوی بین مشتری یا مخاطب پیام و مجموعه مورد نظرباقی بماند.
بازاریابی محدود در حقیقت استفاده از تکنولوژی های روز و فناوری ارتباطات بی سیم برای پیام رسانی اختصاصی و هدفمند در سطح محلی و در محدوده مشخص است. کمپین های بازاریابی محدود، افرادی را مورد هدف قرار می دهد که در شعاع خاصی از یک فروشگاه یا شرکت ارائه خدمات قرار دارند و امکان دریافت پیام های تبلیغاتی از طریق تلفن همراه یا دستگاه های دارای امضای دیجیتال را فعال کرده اند. پیام های ارسالی علاوه بر پیام های متنی و کوپن های تخفیف دیجیتالی می تواند شامل ویدئو، نقشه یا لوکیشن محل مورد نظر، انواع نظرسنجی و یا لینک وبسایت یا شبکه های اجتماعی باشد.
در حالی که هدف نهایی در بازاریابی، تشویق علاقه به تجارت شماست، در بسیاری از کمپین های بازاریابی از نزدیک یا close range اطلاعات مفید متنوعی به مخاطبین عرضه می گردد. ممکن است در کنار تبلیغ برند یا محصول مورد نظر، اطلاعات ورزشی پرطرفدار از یک مسابقه مهم، یا یک نقشه مفید توریستی برای مخاطب هدف ارسال شود.
اما با وجود اهمیت بازاریابی از نزدیک یا محدود، متخصصان بازاریابی همواره هشدار می دهند که بازاریابی از نزدیک، اگر بیش از حد از نظر تعداد و حجم و یا به صورت غیرمسئولانه استفاده شود، می تواند نتیجه معکوس داشته باشد و مصرف کنندگان با دریافت پیام های اولیه یک شرکت به عنوان هرزنامه یا Spam با دریافت پیام های اضافی بعدی موافقت ننموده و ما یک سرنخ مهم تبلیغاتی و یک مشتری بالقوه را از دست خواهیم داد. باید توجه داشت که در بازاریابی محدود، به دلیل اینکه نرخ پاسخگویی مخاطبین به پیام های ارسالی نسبت به دیگر روش ها، کمتر و محدود تر است، ما با چالش های مختلفی مواجه خواهیم بود که باید به درستی مدیریت شوند.
بازاریابی محدود در چه مواردی استفاده می شود؟
بسیاری از کسب و کارها امروزه از کمپینهای بازاریابی محدود یا مجاورتی استفاده میکنند تا به مصرفکنندگان خود اطلاعات جدید از محصولات یا خدمات خودشان بدهند و ارتباط بین خود و مشتریانشان را بهبود ببخشند. شرکتهایی که میخواهند حس همراهی بیشتری را در مخاطب القا کنند و یا اماکن فرهنگی، پردیس های سینمایی جزو این دسته از کسب و کارهایی هستند که از این روش بیشتر استفاده می کنند.
یا فروشگاه های متنوعی که در یک مرکز خرید بزرگ قرار دارند برای جلب توجه افراد حاضر در محدوده مجتمع یا مارکت از پیامهای تبلیغاتی جذابی استفاده میکنند. یا در یک استادیوم ورزشی و در طول برگزاری یک مسابقه مهم، میتوان برنامه کنسرتهای آینده را برای افراد حاضر در استادیوم ارسال کرد و توجه علاقه مندان به موسیقی دربین حضار را به یک رویداد جلب نمود.
امروزه در بسیاری از اماکن عمومی و پر مراجعه که طیف گسترده ای از مردم به طور روزانه از آنها استفاده می کنند از بازاریابی محدود استفاده میشود، مانند:
- فرودگاه
- بانک
- هتل ها و اقامتگاه های تفریحی
- آژانسهای مسافرتی
- پمپ بنزین
- رستوران و فودکورت ها
- خرده فروشیهای سطح شهر
- دانشگاه و مراکز علمی آموزشی
- ایستگاه های مترو
انواع روش های بازاریابی محدود
از انواع روش های مورد استفاده در بازاریابی مجاورتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بن های دیجیتال فوری یا On-the-Spot Digital Coupons
- سامانه نمایش محتوای یکپارچه تعاملی یا Interactive Digital Signage
- بازاریابی بارکد (استفاده از کیو آر کدها) یا BarCode Marketing
مخاطبان بازاریابی محدود
امروزه با وجود بیش از هفت میلیارد تلفن همراه در دست مخاطبین بالقوه و مصرف کنندگان در سراسر جهان، تلفن ها به یکی از اساسی ترین ابزار در قرن ۲۱ تبدیل شده است. تقریباً هر مصرف کننده ای دارای تلفن هوشمند است، به ویژه در دوران پاندمی کرونا و رشد کسب و کارهای دیجیتال، در طی روز احتمالاً در معرض چندین کمپین تبلیغاتی با استراتژی بازاریابی مجاورتی قرار خواهد گرفت.
این امر برای مخاطبین و مصرف کنندگان جوان اثرگذاری بیشتری نیز نشان میدهد، زیرا خریداران جوان تمایل بیشتری به استفاده از فناوری های مدرن دارند و هرچه تبلیغات ارائه شده از سوی کسب و کارها بتواند بیشتر با فناوری های نوین آمیخته گردد، آن شرکت یا برند قادر خواهد بود تا تعداد بیشتری از مخاطبان جوان را جذب خود نماید. مخاطبان جوان امروزه تمایل دارند تا محصول خریداری شده در کمترین زمان ممکن به دستشان برسد و فرآیند خرید هر چه کوتاه تر باشد. از این رو به پیشنهاد های فروش در اطراف و مجاورت محل حضور خود، پاسخ بهتر و سریع تری می دهند.
همچنین رشد فروشگاه های اینترنتی و نیز تمایل به استفاده از گوشی تلفن همراه و پلتفرم های اجتماعی برای خرید، باعث می شود تا مخاطبان به ارائه محصولات سفارشی سازی شده در تلفن همراه خود، پاسخ مثبت تر و بیشتری نشان دهند.
مراکز خرید، خرده فروشی های بزرگ مثل هایپرمارکت ها و نمایشگاه های تجاری، که مصرف کنندگان حداقل یک یا دو ساعت وقت خود را در آنجا سپری می کنند، مناطق مهم و خاص برای پیاده سازی و اجرای استراتژی های بازاریابی مجاورتی محسوب می شوند. مشتریان در این اماکن رویکرد فعالی نسبت به خرید دارند، چون به احتمال زیاد در حال خرید محصولات مورد نیاز خود هستند. و چون از طرفی خرید آنها ممکن است ساعت ها طول بکشد پس مدت زمان بیشتری را در مجاورت کسب و کارهای مختلف خواهند بود و می توانند یک هدف عالی برای بازاریابی مجاورتی باشند.
یکی از مزایای اصلی استراتژی بازاریابی مجاورتی آن است که پیام های آن به درصد بالایی از مشتریان بالقوه که در محدوده مورد نظر حاضر هستند می رسد. کمپینهای موفق در بازاریابی مجاورتی اصولا نوعی از افراد را هدف قرار میدهند که قدرت پذیرش یک پیام جدید و معمولا ناخواسته را در تلفن همراه خود داشته باشند. این افراد که معمولا از جوانان هستند، درک درستی از تکنولوژی دارند و تمایل دارند از تمام قابلیتهای تلفن همراه خود استفاده کنند. بنابرین میتوان به درخواست روشن کردن بلوتوث یا وای فای از ایشان، همراه با یک پیشنهاد ویژه، اقدام به ارسال محتوی مورد نظر کرد.
فناوری مجاورتی و استفاده در بازاریابی
شناخت درست بازاریابی مجاورتی نیازمند درک صحیح فناوری های مجاورتی است. با ورود فناوریهای جدید به زندگی انسان ها، شرکت ها و کسب و کارهای مختلف نیز به سوی استفاده تجاری از فناوری ها به ویژه تکنولوژی دیجیتال حرکت کرده اند. اینترنت اشیاء که در بسیاری از لوازم خانگی در حال استفاده است یکی از اتفاقات مهم مبتنی بر مکان یا فناوری مجاورتی است. دریافت نوتیفیکیشن ها، مکانیابی در محیط های بسته یا هر چیز دیگری که امروزه به کمک گوشیهای هوشمند انجام میشود و به معنای استفاده از اطالاعات مکانی یا Location data در زمان مناسب است، می تواند به خدمت بازاریابی مجاورتی درآید.
فناوری مجاورتی به این معناست که اشیائی که قابلیت اینترنت دارند مانند انواع گوشی های موبایل هوشمند یا اسمارت فون ها بسته به موقعیت و مکان شرکت یا فروشگاه واکنش نشان دهند. با دادن اطلاعات و داده های بیشتر، این ابزار می توانند به خدمت شرکت شما و یا تبلیغ فروشگاه شما درآیند و نیازهای شرکت را در مکان و زمان مناسب برآورده کنند. به طور مثال محل قرار گیری شعب شما را بر روی نقشه تلفن همراه نشان دهند یا هنگام رسیده به محدوده ای که برای شما اهمیت دارد اقدام به ارسال پیام یا دریافت یک نوتیفیکیشن نمایند.
سخن پایانی
کمپینهای بازاریابی محدود یا مجاورتی نشان داده است که ارسال پیام در محیط نزدیک بسیار موثرتر از ارسال پیامک در مقیاس های بزرگتر و گسترده تر است. اگر یک پیام تبلیغی در مکان و زمان درست ارسال شود، دریافت کننده بیشترین توجه را نشان خواهد داد. برای مثال افراد عادی که در حال خرید از یک فروشگاه موبایل هستند توجه بیشتری به پیامهای بازاریابی نشان خواهند داد تا زمانی که در محل کار باشند و ایمیل یا شبکه اجتماعی خود را چک میکنند. با اینکه هدف اصلی در بازاریابی تشویق مشتری به کسب و کار و خدمات مورد نظر ماست، اما بسیاری از کمپینهای بازاریابی محدود با ارسال اطلاعات مفید مختلف به مشتریان در کنار محتوی مورد نظر، موفق به جلب توجه بیشتری می شوند.
طبق آمار جهانی در سال ۲۰۱۹ ، تقریبا هفت میلیارد مشترک تلفن همراه در سراسر دنیا وجود داشته است که از خدمات ارتباط راه دور بهره می گرفتند. اتحادیه ارتباطات بین الملل تخمین زده است که تا پایان سال ۲۰۲۵ ، این تعداد شاهد بیست درصد رشد خواهد بود و به تعداد هشت میلیارد اشتراک تلفن همراه در جهان خواهیم رسید. این آمار ها نشان دهنده این امر مهم است که خدمات ارزش افزوده تلفن همراه می تواند نقش بسیار پر رنگی در تعاملات تجاری و کمپین های بازاریابی رقم بزند و برای رشد کسب و کارها بسیار موثر باشد و قطعا بازاریابی محدود یا مجاورتی یکی از مهمترین قدم ها در این زمینه خواهد بود.